Ano ang Anemia?
Ito ay isang kondisyon kung saan ang isa sa tatlong pinakaimportanteng selula ng dugo ay hindi sapat—ang tinatawag na red blood cells (RBC). Ito, kasama ang white blood cells (WBC) at platelets, ay kinakailangan upang mapanatili ang maayos na pagdaloy at kalusugan ng dugo. Ang RBC ay nagtataglay ng hemoglobin, ang protinang nagbibigay ng pulang kulay sa dugo at tumutulong sa paghahatid ng oxygen sa buong katawan. Kinakailangan ang iron, vitamin B12, folate at iba pang nutrisyon na nakukuha natin sa pagkain upang makagawa nito. Kapag hindi sapat ang ilan sa mga nasabi ay maaari itong magsanhi nang kakulangan ng malusog na RBC at ito ay makaka-apekto sa kabuuang distribusyon ng oxygen.
Mga Klase ng Anemia
Maraming iba’t-ibang uri ng kondisyong ito at lahat ay may kanya-kanyang sanhi. Sa katunayan, ayon sa mga eksperto, mayroong mahigit sa 400 na uri nito. Ito ay maaaring mahina o malubha at pansamantala o panghabang buhay depende sa kaso. Ilan sa mga klase nito ay ang mga sumusunod:
- Iron Deficiency Anemia. Ito ang pinaka-pangkaraniwang klase at madalas maranasan ng mga babaeng nagdadalang tao. Ang kakulangan sa iron ay maaaring sanhi ng malabis na pagreregla ng babae, ulcer, k(a)nser o madalas na pag-inom ng pain relievers katulad ng aspirin.
- Vitamin Deficiency Anemia. Hindi iron kundi kakulangan naman sa folate at vitamin B12 ang may sanhi nito. May mga pambihirang pagkakataon naman na ang tao ay may sapat na mga sustansyang ito ngunit hindi ito maproseso ng kanyang katawan, at ito ay tinatawag na pernicious anemia.
- Anemia of Chronic Disease. Ito ay dulot ng iba pang malubhang s(a)kit tulad ng k(a)nser, Crohn’s disease, Rheumatoid Arthritis, HIV/AIDS, Kidney disease at iba pa.
- Aplastic Anemia. Isang hindi pangkaraniwan ngunit seryosong kondisyon kung saan ang katawan ay hindi na gumagawa nang sapat na bilang ng RBC. Ito ay sanhi ng impeksyon, mga gamot na iniinom, lason at mga kemikal o mga autoimmune diseases at maaaring maranasan ng sino man at sa ano mang edad.
- Sickle cell Anemia. Uri ng anemia na maaaring mamana. Karaniwan ang ating RBC ay hugis bilog ngunit sa ganitong kondisyon, ang mga ito ay naghugis karit katulad ng ginagamit sa paghahalaman na nagsasanhi ng pagkamatay ng mga ito. Nagiging delikado ito kapag ang mga depektibong selula ay humarang sa daluyan ng dugo.
- Anemia na sanhi ng bone marrow disease. Ang bone marrow ang gumagawa ng ating mga RBC, WBC at platelets kaya kapag ang tao ay may karamdaman dito, lubhang maaapektuhan ang kalidad ng ating dugo. Ang leukemia at myelofibrosis ay dalawa sa mga s(a)kit sa bone marrow na maaaring magdulot nang ganitong klase ng anemia.
Mga Sintomas ng Anemia
Dahil maraming uri ng anemia at bawat klase ay may iba’t-ibang sanhi, ang mga sintomas ay sari-sari din. Pero, karaniwan sa mga ito ay:
- Pamumutla ng balat, ilalim ng mga mata, labi at kahit mga palad
- Pagkapagod
- Panghihina
- Madaling hingalin
- Iregular na tibok ng puso
- Madalas na pagkahilo
- Madalas na pananakit ng ulo
- Paninikip ng dibdib
- Madaling ginawin
- Panlalamig ng mga paa at kamay
Paraan para makaiwas sa Anemia
Hindi lahat ng klase ng anemia ay maaaring iwasan katulad ng sickle cell anemia pagkat ito ay namamana, ngunit ang iron at vitamin deficiency anemia ay pwedeng maagapan kung ang diet natin ay may sapat na mga sustansya at bitamina. Sinasabing ang katawan natin ay nangangailangan ng 150-200mg na iron araw-araw, ngunit kadalasan hindi sapat ang mga pagkain para maabot natin ito kaya may mga maaaring inumin na multivitamins para matulungan tayo rito. Makatutulong rin na kumunsulta sa mga doktor kung alam mong laganap ang s(a)kit na ito sa iyong pamilya para malaman kaagad kung ikaw ay mayroon nito nang sa gayon ay maagapan bago pa lumala.
Natural na Panlunas sa Anemia
Ang mga malubhang klase ng anemia ay hindi basta-bastang malalapatan ng panlunas, ngunit madaling gamutin ang mga uri na sanhi lamang ng kakulangan sa sustansya at bitamina. Makakatulong sa kondisyon na ito ang mga pagkain na nagtataglay ng mga sumusunod:
- Iron. Nakukuha ito sa karne tulad ng baka, beans, mabeberde at madadahong gulay, pinatuyong prutas at mga cereal na may iron.
- Folate. Maaari itong makuha sa mga prutas at mga katas nito, gulay, green peas, beans, mani, at ilang mga produkto na gawa sa grano tulad ng mga tinapay, pasta, cereal at kanin.
- Vitamin B12. Mayaman dito ang karne, mga produktong gawa sa dairy at soy, at mga cereal.
- Vitamin C. Nakukuha sa maaasim na prutas at mga katas nito, sili, broccoli, kamatis, melon at strawberries.
Comments
Post a Comment